Wat zijn stamcellen?
Pluripotente stamcellen zijn primitieve, onrijpe bloedcellen die leven in het beenmerg. Beenmerg is het zachte sponsachtige materiaal binnenin de botten. De bloedvormende stamcellen splitsen zich om nog meer stamcellen te vormen, of ze ontwikkelen zich tot één van de drie soorten bloedcellen: de witte bloedcellen die infecties tegengaan, de rode bloedcellen die zuurstof transporteren en de bloedplaatjes die helpen het bloed te stollen.
Stamceltransplantatie
Een stamceltransplantatie is een ondersteunende behandeling die erop is gericht om stamcellen die door een hoge dosis chemotherapie (en/of radiotherapie) zijn vernietigd, te vervangen door gezonde exemplaren. Chemotherapie richt zich op snel delende kankercellen en vernietigen ze. Omdat de stamcellen in het beenmerg zich snel vermenigvuldigen, raken deze door de chemotherapie ernstig beschadigd. Zonder gezond beenmerg is een patiënt niet meer in staat de bloedcellen aan te maken die nodig zijn voor het vervoer van zuurstof, bestrijding van infecties en het voorkomen van bloedingen. Door een stamceltransplantatie kunnen de stamcellen die zijn vernietigd door chemotherapie, worden vervangen door goed functionerende stamcellen. De gezonde getransplanteerde stamcellen kunnen het beenmerg herstellen en ervoor zorgen dat het beenmerg het vermogen terugkrijgt om bloedcellen te produceren. Zo maakt een stamceltransplantatie het dus mogelijk om een hoge dosis chemotherapie toe te dienen die nodig is voor de behandeling van een aantal ernstige aandoeningen zoals kanker.
(Bron: www.hematologienederland.nl)
Hoge dosering chemotherapie
Thomas krijgt vijf kuren met een ‘normaal’ gedoseerde chemotherapie, daarna volgt een zeer hoge dosis chemotherapie. Dit geeft extra bijwerkingen. Zoals in bovenstaand stukje wordt uitgelegd is door de hoge dosis chemotherapie o.a. de werking van het beenmerg ernstig beschadigd. Het beenmerg wordt hierdoor volledig en langdurig geremd. Omdat bloedcellen van levensbelang zijn kan een hooggedoseerde chemotherapie alleen gegeven worden indien tegelijkertijd het beenmerg wordt ondersteund. Dit gebeurt m.b.v. een autologe perifere stamceltransplantatie.
Autologe perifere stamceltransplantatie
Autologe perifere stamceltransplantatie is een behandeling waarbij stamcellen uit het bloed worden geoogst, ingevroren en later teruggeven aan de patiënt. Autoloog betekent dat de stamcellen van de patiënt zelf zijn afgenomen en niet van een donor. Perifeer betekent in het bloed circulerende stamcellen. Deze stamcellen zijn bij Thomas na de 3e kuur geoogst en worden via een infuus aan hem teruggegeven. De teruggegeven stamcellen moeten zorgen dat het beenmerg zich weer herstelt.
Reïnfusie van stamcellen
Nadat de cytostatica uit het lichaam is verdwenen worden de eigen stamcellen teruggegeven (= reïnfusie). Het teruggeven van de stamcellen lijkt op een transfusie van bloedplaatjes. De stamcellen worden ontdooid en via de Hickmann teruggegeven. De stamcellen circuleren daarna kortdurend in het bloed en zoeken een plekje in het beenmerg op. Ze groeien uit en zorgen voor het herstel van het beenmerg van Thomas.
(Bron: www.amc.nl)
